Hibiskus Hatmi Çiçeği? Hibiskus Nedir? Hibiskus Çiçeği Çayı? Hibiskus Çayı Faydaları Nelerdir?
Hibiskus Nedir?
Yüksek miktarda antioksidan içeren Hibiskus ekşi bir lezzete sahip olup susuzluğu giderir. Ebegümecigiller (Malvaceae) ailesinden olan bu bitki bol miktarda C vitamini içerir ve sağlık için çeşitli avantajlar sunar. Yaklaşık 300 türü olan ve hatmi çiçeği olarak da tanınan hibiskus bitkisi hoş kokusuyla da bilinir.
Hibiskus Ne İşe Yarar?
Çevreye ve iklime bağlı olarak çeşitlilik gösteren yüzlerce hibiskus türü mevcuttur. Her türün farklı kullanımları vardır ve farklı avantajlar sunar. Ancak en genel kullanım şekli çay halidir ve kafein içermemesi de tercih sebebidir.
Hibiskus Faydaları Nelerdir?
Genelde hatmi olarak tanınan hibiskus bitkisi Batı Afrika, Orta ve Güney Amerika ve Karayipler’de yetişen çok yıllık bir bitkidir ve genellikle sıcak iklim bölgelerinde yetiştirilir. A, B2 ve C vitaminleri ile zenginleştirilmiş antioksidan dolu çiçeksi yapraklar hibiskus bitkisinin bir parçasını oluşturur ve çay veya kapsül formunda tüketilir. Hibiskus çayı faydaları aşağıdaki gibidir:
Hibiskus beta karoten, C vitamini ve antosiyanin gibi antioksidanlar bakımından zengindir. Antioksidanlar vücuttaki zararlı moleküller olarak adlandırılan serbest radikalleri yok etmeye yardımcı olur. Serbest radikaller ise kanser kalp hastalıkları ve diyabet gibi hastalıkların gelişiminde rol oynar.
Enflamasyon veya iltihaplanma her bireyde ortaya çıkabilen ve bağışıklık sisteminin organları enfeksiyonlardan ve yaralanmalardan koruma amacıyla oluşturduğu bir biyokimyasal tepkidir. Yapılan araştırmalar hibiskus bitkisinin enflamasyonun azaltılmasında pozitif etki yaratabildiğini göstermiştir.
Hibiskus çayı kanseri önlemeye yardımcı olan polifenoller adı verilen antioksidanlar içerir.
Hibiskus çayı antibakteriyel bir fayda sunabilir.
Hibiskusun getirdiği yararlardan bir tanesi hipertansiyon durumunda kan basıncınızı azaltma yeteneğidir. Yüksek tansiyon olarak da bilinen hipertansiyon kalbe zarar vererek zayıflamasına yol açabilir. Hibiskus kullanımı bu tansiyon düşürme sürecinde etkili olabilir.
Kalp hastalığı, kalp krizi ve inme gibi sağlık sorunlarının riskini arttıran yüksek kolesterol seviyelerine hibiskus bitkisi dengeleyici ve kan dolaşımını iyileştirici etkiler sunabilir.
Yapılan çeşitli araştırmalar hibiskusun obeziteye karşı koruma sağladığı ve kilo kaybına olumlu katkıda bulunduğunu göstermiştir.
Hibiskus karaciğer sağlığını iyileştirmeye destek olabilir. Bu bitkinin güçlü antioksidan özelliği sayesinde karaciğer çeşitli toksinlerden korunabilir.
Hibiskus çayı içmek, yüksek antioksidan içeriği sayesinde bağışıklık sistemini destekleyebilir, kan basıncını düşürebilir ve vücutta iltihaplanmayı azaltabilir. Ayrıca, hibiskus çayının hoş tadı ve ferahlatıcı etkisi de yaygın olarak tercih edilmektedir.
Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Hibiskusun mukozal hücreleri tedavi edici özelliği vardır.Özellikle midede gastritten dolayı oluşan hafif yanmaların azaltılmasında hibiskus önerilebilir.
Zengin antioksidan içeriği ile hibiskus, vücudun serbest radikallerden korunmasına destek olur. Bu özelliği ile kanser riskinin azaltılmasında etkilidir.
Hibiskusun kan basıncını düşürdüğüne dair çalışmalar vardır. Yüksek tansiyonu olan kişiler için tansiyonun düşürülmesinde etkili olabilir.
Hibiskus, iştahın azaltılmasını ve metabolizmanın hızlanmasını destekleyebilir. Bu sayede düzenli hibiskus tüketimi kilo kaybını destekleyebilir.
Hibiskusun faydalarından bir diğeri de solunum yollarındaki tahrişe karşı iyileştiricidir. Grip ve nezle durumlarındaki kuru öksürük için geleneksel tıpta hibiskus sıklıkla önerilenler arasındadır.
Yapılan çalışmalarda hibiskusun antienflamatuar etkisi sayesinde iltihaplara karşı etkili olduğuna dair veriler elde edilmiştir.
Hibiskusun kan şekerini düşürücü etkileri vardır. Bu etkilerinden dolayı özellikle kan şekerinin yüksek seyrettiği insülin direnci, diyabet gibi hastalıkları olan kişilere önerilebilir.
Cilt yanıkları ve böcek ısırıklarına karşı da hibiskusun faydalı etkileri vardır. Hibiskusun ezilerek elde edilen ekstresinin cilt üzerine sürülmesi ile semptomlar azaltılabilir.
Bu faydalarından yararlanabilmek için genellikle hibiskusun düzenli kullanımı önerilir. Ancak hibiskus kullanılmadan önce bir doktora veya beslenme uzmanına danışılmalıdır.
Hibiskus Çayı Nasıl Demlenir?
Peki hibiskus çayı nasıl demlenir? Hibiskus çayı sıcak bir bitki çayı olarak ya da tatlı ve ferahlatıcı bir soğuk demlemeyi tercih edenler için buzlu bir içecek olarak hazırlanabilir. İşte hibiskus çayının sıcak ve soğuk pişirme yöntemleri:
Kaynatmış suyu sürahiye veya çaydanlığa dökün. Kurutulmuş hibiskus yapraklarından bir tatlı kaşığı ekleyin ve en az 4-5 dakika demlemeye bırakın. Süzdükten sonra belki bal gibi tatlandırıcılar ile zenginleştirebilirsiniz.
Soğuk demleme yöntemi ile yapılan hibiskus çayında acılık azalırken çiçeklerin tadını daha çok hissedersiniz. Başlangıçta kurutulmuş hibiskus yapraklarını soğuk veya oda sıcaklığındaki su dolu bir sürahiye ekleyin ve karıştırın. En kısa 4 saat olacak şekilde 2 güne kadar demlemeye bırakabilirsiniz. Süzerek yaprakları ayıkladıktan sonra çayınız servis için hazırdır.
Hibiskus Çayı Faydaları Nelerdir?
Besin değeri yüksek olan hibiskus çayının sağlık açısından birçok faydası bulunur. Kalp hastalıkları risklerini azaltmadan bağışıklık sistemini güçlendirmeye kadar birçok hastalıklarda etkili olabilmektedir. Hibiskus çayının faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Hibiskus çayı bağışıklı güçlendirmeyi sağlayan C vitamini ve antioksidanlar içerir
Kan basının düşürülmesi ve dengelenmesinde etkilidir
Grip ve soğuk algınlığı semptomlarını hafifletir, boğaz enfeksiyonlarından korur
Bağırsak sağlığını dengeleyerek sindirim sistemini düzenler
Hibiskus çayı cildi yenilemeye yardımcıdır
Adet sancılarına iyi gelir ve adet söktürücü özellik gösterir
Kaygıları hafifletir, iyi bir uykuyu destekler
Hibiskus Nasıl Tüketilmelidir?
Yaz aylarında soğuk kompostoların içerisine aroma vermesi amacıyla katılabilir. Tercihe göre diğer buzlu bitki çayları ile birlikte de tüketilebilir. Tüm bitki çaylarında olduğu gibi hibiskus çayının da aşırı tüketimi tavsiye edilmez. Günde bir fincandan fazla tüketilmemesi önerilir. Ayrıca kronik hastalıklara sahip olan kişiler, doktor tavsiyesi olmadan kullanmamalıdır.
Hibiskus Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Hibiskus faydaları için doğru kullanımı önemlidir. Hibiskusun birçok yararı olmasına rağmen büyük miktarlarda kullanımı karaciğer hasarına yol açabilir. Ayrıca bazı kişiler bitkiye alerji gösterebilir. Hibiskus bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Eğer yüksek tansiyon veya diyabet ilaçları kullanıyorsanız hibiskus içeren ürünleri kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir. Bunun yanında hibiskus bitkisi doğum kontrol ilaçlarının etkinliğini düşürebilecek ve meme ile rahim kanseri gibi hastalıklara yol açabilecek fitoöstrojenler barındırır. Bu sebeplerle hibiskus tüketiminin dikkatli olması ve aşırıya kaçmaması sağlık için vital öneme sahiptir. Bitkisel desteklerden önce doktorunuza ve eczacınıza başvurmanız sağlığınız açısından hayati önem taşır.
Hibiskus Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Hibiskus çayının faydalarının diğer tüketim yöntemlerine nazaran daha fazla olduğu araştırmalar ile belirlenmiştir bu yüzden genellikle çay formunda tüketilmesi tavsiye edilir. Kurutulmuş hibiskus tomurcuklarından kendi çayınızı hazırlayabileceğiniz gibi poşet halinde aktarlardan da temin edebilirsiniz. Hibiskusu ince şekilde öğütülmüş ve kurutulmuş parçalar halinde toz olarak da satın alabilirsiniz. İçecek yapmak için sadece hibiskus tozu ile suyu karıştırmanız yeterlidir.
Hibiskus Ne Kadar Kullanılmalı?
Aşırı dozda hibiskus kullanımının bazı komplikasyonlara yol açabileceği için önerilen dozun üzerine çıkmanız tavsiye edilmez. Hibiskus çayının standart dozu günde 1 ile 2 bardak arasındadır. Eğer hibiskus ekstraktını tercih ederseniz günde 500-1000 mg yeterli olacaktır.
Hamileler Hibiskus Çayı İçebilir mi?
Peki hamileler hibiskus çayı içebilir mi? Hamilelik döneminde hibiskus tüketimine özen göstermelisiniz. Bitkinin içerdiği fitoöstrojenler erken doğum gibi bazı komplikasyonlara sebep olabilir. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde doktorunuza danışmadan hibiskus ya da başka herhangi bir bitkisel takviye kullanmanız tavsiye edilmez.
Antioksidan Özellikler
Hibiskus beta karoten, C vitamini ve antosiyanin gibi antioksidanlar açısından zengin bir bitkidir. Antioksidanlar vücuttaki serbest radikaller olarak bilinen zararlı moleküllerin yok edilmesine yardımcı olur. Serbest radikaller kanser, kalp hastalıkları ve diyabet gibi hastalıkların oluşmasında rol oynar. Vücudunuz serbest radikallerle savaşmak için kendi antioksidanlarını kullanırken, hibiskus gibi antioksidan bakımından zengin besinleri tüketmeniz hastalıklarla baş etmenize yardımcı olabilir.
Antienflamatuar Özellikler
Enflamasyon, herkeste meydana gelebilen bağışıklık sisteminin organları enfeksiyondan ve yaralanmalardan korumak amacıyla oluşturduğu biyokimyasal bir tepkidir. Enflamasyona tıbbi müdahale yapılmazsa bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Uzun süreli enflamasyon, kanser, astım, alzheimer, kalp hastalıkları ve romatoid artrit gibi bazı hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynar. Yapılan bazı araştırmalar sonucu hibiskus bitkisinin enflamasyonun giderilmesinde olumlu etki gösterebildiği gözlemlenmiştir. Hibiskusun enflamasyon üzerindeki etkilerinin tam olarak anlaşılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Antikanser Özellikler
Hibiskus çayı, kanser önlemeye yardımcı olan polifenol denilen antioksidanlar içerir. Yapılan bazı araştırmalar, hibiskus özütünün hücre büyümesini sınırladığı ve ağız kanserinin istilasını azalttığını gösterdi. Ayrıca başka çalışmalar, hibiskus çayının prostat kanseri ve mide kanseri hücrelerinin yayılmasını önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir ancak diğer tüm bitkisel içeriklerde olduğu gibi hibiskus çayı içmeniz kansere yakalanmanızı önlemez. Sadece kansere yakalanma riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.
Antibakteriyel Özellikler
Hibiskus çayı antibakteriyel fayda sağlayabilir. Yapılan bazı çalışmalar, hibiskus özütünün E.coli’yi bakterisini inhibe ettiğini göstermiştir. Diğer bakteri türleriyle de savaşmada da ekili olabileceğine dair çalışmalar olmakla birlikte hibiskusun antibakteriyel özelliklerini tam olarak anlamak için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır.
Kan Basıncı Üzerindeki Etkisi
Hibiskusun en önemli faydalarından biri de hipertansiyon durumunda kan basıncınızı düşürmeye yardımcı olmasıdır. Hipertansiyon olarak adlandırılan yüksek tansiyon, kalbe zayıflamasına neden olabilecek baskı uygular. Hibiskus kullanımı tansiyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Bu bitki yüksek tansiyon teşhisi konan hastalar için kesinlikle tansiyon ilaçlarının yerini alamazlar.
Kolesterol Üzerindeki Etkisi
Yüksek kolesterol seviyeleri kalp hastalığı, kalp krizi ve inme gibi sağlık sorunlarının riskinin artması ile bağlantılıdır. Hibiskus bitkisi vücudun kolesterol seviyelerini dengeleme ve kan akışını iyileştirmede faydalı etkiler gösterebilir. Yapılan klinik çalışmalar neticesinde hibiskusun kan şekeri ve toplam kolesterol seviyesini azalttığı gözlemlenmiştir. Sağlıklı kolesterol seviyelerini korumaya yardımcı olduğu düşünülse de emin olmak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır.
Kilo Verme
Yapılan bazı araştırmalar sonucu hibiskusun obeziteyi önleme ve kilo verme üzerinde olumlu etki gösterdiği gözlemlenmiştir Araştırmalar hibiskus özütü kullanılarak hibiskusun 12 hafta sonra vücut yağının ve vücut kitle indeksinin azalmasına yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Karaciğer Sağlığı
Hibiskus karaciğeri sağlığının iyileştirilmesine destek olabilir. Hibiskus güçlü antioksidan özelliği sayesinde karaciğeri çeşitli toksinlerden korumaya yardımcı olabilir. Yapılan araştırmalar sonucu hibiskus kullanımı ile İnsan vücudunda metabolizma, sindirim, detoksifikasyon ve vitamin gibi çeşitli işlevlerden sorumlu olan karaciğer hücrelerinin bazı antikanser aktivitesi gösterdiği gözlemlenmiştir.
Hibiskus Almanın En İyi Yolları Nelerdir?
Hibiskus bitkisini tüketmenin çeşitli yolları vardır. Hibiskusun sağlık için en sık kullanılan yolları şunlardır:
Çay: Hibiskus çayı faydaları diğer tüketim şekillerine göre daha fazla olduğu için yapılan araştırmalar sonucunda da çay şeklinde tüketimi daha çok önerilir. Kurutulmuş hibiskus tomurcuklarını kaynar suda demleyerek kendiniz çay yapabileceğiniz gibi hazır poşet çay şeklinde de aktarlarda bulabilirsiniz.
Toz: İnce öğütülmüş ve kurutulmuş bitki parçalarından yapılan hibiskusu toz olarak da satın alabilirsiniz. İçecek yapmak için hibiskus tozunu suyla karıştırmanız yeterlidir.
Ekstrakt: Hibiskus ekstraktı, bitki kurutulduktan sonra ekstrasyon işlemlerinden geçirilerek elde edilen özüdür. Ekstraktlar belirli koşullarda üretildiklerinden, en güvenilir formlarına eczaneler aracılığı ile ulaşabilirsiniz.
Hibiskus Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Hibiskusun pek çok faydası olduğu gibi yüksek dozlarda kullanımı karaciğer hasarına neden olması gibi bazı yan etkilere neden olabilir. Ayrıca bitkiye karşı alerjik reaksiyon gösterme ihtimali de vardır. Hibiskus bazı ilaçlarla beraber tüketildiğinde etkileşime girebilir. Yüksek tansiyon ya da diyabet ilaçları kullanıyorsanız, hibiskus içeren ürünleri kullanmadan önce hekiminize danışınız. Bu bitki ayrıca doğum kontrol ilaçlarının etkinliğini azaltabilecek, meme ve rahim kanseri gibi hastalıklarda da tehlikeli olabilecek fitoöstrojenler içerir, bu nedenlerden ötürü hibiskus kullanımına dikkat etmeniz ve aşırı dozda tüketmemeniz sağlığınız açısından önemlidir. Herhangi bitkisel destek kullanımından önce mutlaka hekiminize ve eczacınıza danışmanız sağlığınız için oldukça önemlidir.
Hamilelikte Hibiskus Kullanımı
Hamilelik sürecinde hibiskus tüketimine dikkat etmeniz gerekir. Bitkinin içerisindeki fitoöstrojenler erken doğum gibi bazı komplikasyonların oluşmasına neden olabilir. Hamilelik sürecinde ve emzirme döneminde doktorunuza danışmadan hibiskus veya herhangi bitkisel takviye tüketmeniz önerilmez.
Hibiskusun Geleneksel Kullanımı Nasıldır?
Hibiskus bitkisi geçmişten günümüze kadar tıbbi, dekoratif ve mutfak amaçları gibi çeşitli şekillerde kullanılmıştır. Mısır ve Sudan’da kalikslerden yapılan çay, vücut ısısını düşürme, kalp ve sinir hastalıklarını tedavi etme ve diürezi yani artan idrar üretimini uyarma gibi çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Kuzey Afrika’da ise, öksürük, boğaz ağrısı, diş yaraları, apse ve genital sorunların tedavisinde kullanılmıştır. Avrupa’da kafeinsiz bir içecek çayı olarak kullanılan hibiskus, özellikle sinirsel huzursuzluk ve uykuya dalma zorluğu gibi sorunlar için kullanılmıştır. İran’da hibiskus çayı, hipertansiyon için geleneksel bir tedavi yöntemi olarak kullanılmıştır.
Hibiskus Kullanım Dozu Ne Kadar Olmalı?
Hibiskusun aşırı doz kullanımı bazı komplikasyonlara neden olabileceği için tavsiye edlen dozun üstünde kullanmamanız gerekir. Hibiskus çayı için önerilen standart doz günde 1 ila 2 bardaktır. Hibiskus ekstraktı kullanmak isterseniz günde 500-1000 mg arası yeterli olacaktır.
Hibiskus Çayı Nasıl Yapılır?
Hibiskus ister ılık ve yatıştırıcı bir bitki çayı, ister tatlı,keskin ve ferahlatıcı soğuk demleme ya da buzlu çay olarak farklı şekillerde yapılabilir. Hibiskus çayının sıcak ve soğuk yapılış tarifi şöyledir:
Sıcak hibiskus çayı: Bir su bardağı suyu kaynattıktan sonra çaydanlık ya da sürahiye aktarın. Kurutulmuş bir tatlı kaşığı hibiskus yapraklarını kaynatılmış suya ekledikten sonra en az 4-5 dakika demlenmeye bırakın. Demlediğiniz çayı süzdükten sonra isteğinize göre bal vb şeylerle tadlandırabilirsiniz.
Soğuk hibiskus çayı: Soğuk demleme usulüyle hazırlanan hibiskus çayında acı tat azalırken çiçeklerden daha fazla lezzet alırsınız. Öncelikle kurutulmuş hibiskus yapraklarını soğuk ya da oda sıcaklığındaki suyla dolu bir sürahiye ekleyin ve karıştırın. En az 4 saat olacak şekilde 2 güne kadar demlenmesini bekleyebilirsiniz. Demlenen çayın yapraklarını çıkartmak için süzdükten sonra çayınız tüketilmeye hazırdır.
Hibiskus bitkisi için yapılan araştırmaların çoğu hayvan ve laboratuvar çalışmaları ile sınırlıdır. Hibiskus bitkisinin birçok faydası olduğu düşünülmekle birlikte yarar ve risklerini tam olarak anlamak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır. Özellikle hamilelik süreci ve emzirme döneminde hibiskus kullanmadan önce doktorunuza danışınız. Hibiskus kullanımından sonra alerjik bir reaksiyon ya da başka yan etkiler oluşursa bir sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmeyin.
Kaynak
Buyukanadoluhastanesi
livhospital
medicalpark
nazligulsahdogan